ครั้งที่ ๔ กามาวจรกุศลจิต ๘ ดวง

#คัมภีร์อภิธัมมาวตาร๔ บาฬีและแปล

(จำแนกกุศลเป็น ๒๑ ดวง โดยประเภทแห่งภูมิ ๔)

ตตฺถ กุสลจิตฺตํ เอกวีสติวิธํ โหติ, ตยิทํ ภูมิโต จตุพฺพิธํ โหติ, กามาวจรํ, รูปาวจรํ, อรูปาวจรํ, โลกุตฺตรญฺเจติ.

ในจิต ๓ อย่างนั้น กุศลจิตมี ๒๑ อย่าง, กุศลจิตนี้นั้นมี ๔ อย่างโดยภูมิ คือ กามาวจรกุศลจิต รูปาวจรกุศลจิต อรูปาวจรกุศลจิต และโลกุตตรกุศลจิต.

( #แสดงการจำแนกกามาวจรกุศลจิต)

ตตฺถ กามาวจรกุสลจิตฺตํ ภูมิโต เอกวิธํ, สวตฺถุกาวตฺถุกเภทโต ทุวิธํ, หีนมชฺฌิมปณีตเภทโต ติวิธํ, โสมนสฺสุเปกฺขาญาณปฺปโยคเภทโต อฏฺฐวิธํ โหติฯ เสยฺยถิทํ – โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกเมกํ, สสงฺขาริกเมกํ, โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกเมกํ, สสงฺขาริกเมกํ, อุเปกฺขาสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกเมกํ, สสงฺขาริกเมกํ, อุเปกฺขาสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกเมกํ, สสงฺขาริกเมกนฺติ อิทํ อฏฺฐวิธมฺปิ กามาวจรกุสลจิตฺตํ นามฯ

บรรดากุศลจิต ๔ ประเภทเหล่านั้น กามาวจรกุศลจิต

มีประเภทเดียว คือ ภูมิ,

มี ๒ ประเภทโดยแบ่งเป็น สวัตถุกะ จิตมีวัตถุ และ อวัตถุกะ ไม่มีวัตถุ

มี ๓ ประเภท #โดยแบ่งเป็นหีนะ จิตชั้นต่ำ มัชฌิมะ จิตชั้นกลาง และ ปณีตะ จิตชั้นประณีต

มี ๘ ประเภท โดยแบ่งจิตที่ประกอบกับโสมนัสเวทนา อุเบกขาเวทนา ปโยคะ (การกระตุ้นเตือนที่เรียกว่า สังขาร) และญาณเป็น ๘ ประเภท คือ

๑.     #จิตที่เกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา #ไม่มีการกระตุ้นเตือน #ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๒.    จิตที่เกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา #มีการกระตุ้นเตือน ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๓.    จิตที่เกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา ไม่มีการกระตุ้นเตือน #ไม่ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๔.    จิตที่เกิดร่วมกับโสมนัสเวทนา มีการกระตุ้นเตือน ไม่ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๕.    #จิตที่เกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่มีการกระตุ้นเตือน ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๖.     จิตที่เกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา มีการกระตุ้นเตือน ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๗.    จิตที่เกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา ไม่มีการกระตุ้นเตือน ไม่ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

๘.    จิตที่เกิดร่วมกับอุเบกขาเวทนา มีการกระตุ้นเตือน ไม่ประกอบด้วยญาณ ดวงหนึ่ง

จิตทั้ง ๘ ดวงนี้ ก็ชื่อว่า กามาวจรกุศลจิต.

**************